Hét kenmerk van Groningen is haar eigenaardigheid, betoogt Bas van Kampen. Met die eigenaardigheid kon een ‘cultuur van cultuur’ ontstaan, met een oase aan kwalitatief hoogstaande culturele initiatieven. Het kroonstuk moet straks het Groninger Forum worden, waar de Groningse eigenaardigheid banden aangaat met de rest van de wereld.
Er zit wel een beetje veel ‘Noord’ in de Groningse creativiteit. Hoewel Noorderzon, Noorderlicht en Noorderslag dat noorden allang zijn ontgroeid, blijft er een ons-kentons- mentaliteit aan kleven, bijna een beetje wantrouwen tegen de buitenwereld. Maar dat is goed; het bewaart de eigenaardigheid en die is voor mij misschien wel hét kenmerk van creatief Groningen. Eigenaardigheid. Zie je ook in kwaliteitsclubs als Noord Nederlandse Dans, het Noord Nederlands Toneel en het Noord Nederlands Orkest, ook allang met landelijke allure en toch heel Gronings. Daar zijn we trots op, want uit verdrukking groeit trots, zo gaat dat nu eenmaal.
Willen
Als het niet is voorzien van het epitheton ‘Noordelijk’, dan staat er wel Groninger’ voor. Zoals met het Groninger Museum, of straks met het Forum. Het eerste is het noorden al lang ontgroeid, het tweede krijgt dat straks als taak. Typisch Gronings is dan wel weer het gedoe over de uitbreiding van het museum dat ooit werd gebouwd voor negentigduizend bezoekers per jaar en waar zich er nu jaarlijks ruim tweehonderdduizend doorheen worstelen. Het gaat om mentaliteit: het willen presteren, het zich willen manifesteren, het ‘eigen’ willen
zijn. Die mentaliteit overheerst in Groningen al behoorlijk lang. Toen ik er in de jaren zestig en zeventig opgroeide was ze er al, en ook toen al leverde het een cultuur van cultuur op. In die traditie gaat ons dansgezelschap Club Guy & Roni, tussen hun avonturen in Moskou en Duitsland door, de samenwerking aan met Random Collision, een Groningse organisatie die zich inzet voor de ontwikkeling van jonge choreografen. En kijk niet vreemd op als je de Nederlandse kampioenen Hip Hop op deGrote Markt ziet. Of autonome kunstenaars en filmmakers die hun werk laten zien in ForumImages onder de noemer ‘GroningseNieuwe’. En het Jonge Harten festival en het Grand Theatre als talentlaboratorium? Er komen grote namen uit voort.
Third Space
Groningen doet mee aan de Creative City Challenge, een creatief samenwerkingsverband in de Noordzeeregio. Ook ontwikkelingen rond de Third Space (de in opmars zijnde semiopenbare ruimte die als flexwerkplek vooral
aantrekkingskracht uitoefent op creatieve zelfstandigen) gaan niet aan het noorden voorbij. Een mooi voorbeeld is Het Paleis in het voormalig scheikundig laboratorium, waar de creatieve sector zelf het voortouw heeft genomen voor de ontwikkeling van ateliers, creatieve bedrijven, een designhotel en appartementen. Nog dichter bij de binnenstad verrijst het tijdelijke Open Lab Ebbinge. Hier gaat op dit moment een tijdelijk atelierpaviljoen van start in nauwe samenwerking met NP3, podium voor experimentele hedendaagse kunst. Het wordt bijna een stadsdeel op zich. Ook is dit is een voorbeeld van ‘kansen zien en ervoor gaan’ , vanuit een heel autonoom vertrekpunt. En laat autonoom nou in Van Dale bijna synoniem zijn voor eigenaardig…
Forum
Met diezelfde mentaliteit zijn we ook met het Groninger Forum begonnen. ‘We’ zijn een groep mensen en instellingen die samen met de gemeente de parkeergarage achter de Grote Markt en de belendende bebouwing uit de naoorlogse haastperiode een echte impuls gaan geven, met de nodige inspraak van de bevolking. Het plan is goedgekeurd, de architect gekozen en vervolgens barstte eenfelle discussie los, want het Forum is deel van een grote stadsontwikkeling dus het duurt (te) lang voordat je er iets van kunt zien. Toch is via een paar omwegen het geld voor de bouw er gekomen, dus we gaan los.Het Forum wordt een culturele verzamelen ontmoetingsplaats die aansluit op die mentaliteit van eigenzinnigheid en samenhang. Dat doen we met programmering langs twee wegen. Enerzijds top-down: we stellen exposities samen, tonen films, organiseren debatten en nodigen voorstellingen uit vanuit onze eigen visie en die van vele Groningse en (inter) nationale professionals. We zorgen voor inhoud vanuit verleden, heden en toekomst en hopendat verrassend en entertainend te doen. Tegelijkertijd werken we ook bottom-up: we hebben open podia, cinema on demand, state of the art-interactiviteit en vooral ook een luisterend oor; de onderwerpen die onze bezoekers belangrijk vinden gebruiken we als actueel museum van onze samenleving vaak als uitgangspunt. Bezoekers hoeven niet verbaasd te staan als ze een tentoonstelling aantreffen over de ontdekkingsreizen van Abel Tasman (uit
Lutjegast), aangevuld met de ontdekkingsreizen die ze zelf willen maken door hun leven, door hun kindertijd, door hun lichaam, hun toekomst,hun buurt, het heelal, noem maar op. Het verbinden van de eigenaardigheid met de wereld; is dat niet heel Gronings?
Auteur: Tekst: Bas van Kampen Bas van Kampen is jurist en heeft verder gewerkt in de offshore bouwwereld en marketing, reclame en hij is nu als directeur van het Groninger Forum verantwoordelijk voor de totstandkoming daarvan in het kader van de grote binnenstadsontwikkeling van Groningen (b.vankampen@groningerforum.nl).
Referenties:
Links:
